बैंकहरूकाे कित्ता प्राथमिकीकरण

सबैको प्रश्न हुन्छ कुन शेयर किन्ने कुन बेचौं ? कुनबाट नाफा हुन्छ ? यस्ता प्रश्नहरुको उत्तर भने त्यति सहज हुन्न । लगानी वा कारोवार, अल्पकालीन, मध्यनकालीन वा दीर्घकालीन, लगानीबाट अपेक्षित प्रतिफल दर, लगानीको उदेश्य, जोखिमवहन क्षमता जस्ता व्यक्तिगत वा संस्थागत कुराहरुले कुन, कहिले र कतिसम्म भन्ने प्रश्नको उत्तर निर्धारणमा महत्वपूर्ण भूमिका निर्वाह गर्दछ नै । यि उत्तरहरु मनोगत र समय तथा प्रत्येक व्यक्तिको फरक हुनसक्छ ।

यसको साथै अन्तराष्ट्रिय स्तरमा ख्याति प्राप्त लगानीकर्ताहरुले पनि पेग, ग्राह्रयाम, पिवी, सिएअारजी, जस्ता विभिन्न विधीहरुको विकास गरेका छन् । यहाँ अनुभवको आधारमा कम्पनीहरुको वित्तीय नतिजाका प्रमुखसूचकहरुलाई अंकभारमा रुपान्तरित गरेर कम्पनीको अवस्थालाई प्राथमिकीकरण गर्ने प्रयास गरिएको छ । हुनतः बैंकहरूकाे सन्दर्भमा एनपिएलकाे ठूलाे भूमिका रहन्छ तर त्यसकाे गणना वा अंकभारमा केही समस्या देखिएकाे हुँदा प्रस्ततु तालिकामा त्यसलाइ समावेश गरिएकाे छैन । यसमा थप अध्ययन र छलफल गरि परिमाजर्न गरिनेछ ।

बैंकहरुको आव ७४/७५ को चौथो त्रैमासिक नतिजाका आधारमा बैंकहरुलाई प्राथमिकीकरण

Bank	Capital (Rs. Billion)		Reserve (Rs. Billion)		Deposit (Rs. Billion)		Loan & Advances (Rs. Billion)		Net Interest (Rs. Billion)		Net Profit (Rs. Billion)		EPS (Rs)		Networth (Rs)		CAR (%)		PE		Aggregate Score
		Score		Score		Score		Score		Score		Score		Score		Score		Score	05.09.18	Score
Nabil	8.04	0.98	10.07	2.07	135.98	1.54	112.40	1.50	6.20	1.75	4.05	2.14	50.41	2.22	225.23	1.42	13.18	1.14	19.24	0.85	15.60
RBB	9.00	1.09	8.05	1.65	169.33	1.92	120.87	1.61	9.23	2.60	4.33	2.28	48.07	2.12	189.36	1.20	14.02	1.07			15.54
ADBL	8.51	1.03	11.54	2.37	105.01	1.19	96.49	1.29	6.88	1.94	3.67	1.94	39.36	1.74	235.70	1.49	20.18	0.74	9.05	1.82	15.54
NIB	10.65	1.29	11.66	2.40	140.07	1.59	122.39	1.63	5.70	1.61	3.58	1.89	33.62	1.48	209.53	1.32	13.34	1.12	19.48	0.84	15.17
NBL	9.81	1.19	9.99	2.05	99.83	1.13	79.63	1.06	6.37	1.79	3.40	1.79	34.65	1.53	201.79	1.27	17.60	0.85	8.57	1.92	14.59
EBL	8.03	0.98	6.30	1.29	114.85	1.30	93.99	1.25	4.79	1.35	2.54	1.34	31.70	1.40	178.43	1.13	14.97	1.00	20.98	0.78	11.82
HBL	8.11	0.99	6.09	1.25	99.74	1.13	86.85	1.16	4.23	1.19	2.47	1.30	30.50	1.35	175.00	1.11	13.03	1.15	18.53	0.89	11.51
GBIME	8.89	1.08	4.57	0.94	106.51	1.21	93.37	1.24	3.83	1.08	2.16	1.14	24.26	1.07	151.45	0.96	11.67	1.28	12.74	1.29	11.29
NMB	8.74	1.06	8.70	1.79	84.51	0.96	75.65	1.01	2.97	0.84	1.81	0.96	20.73	0.91	199.48	1.26	15.88	0.94	16.06	1.02	10.75
SBL	8.46	1.03	4.27	0.88	101.75	1.15	84.76	1.13	3.35	0.94	1.85	0.98	21.91	0.97	150.49	0.95	12.43	1.21	15.06	1.09	10.32
NICA	8.03	0.98	3.23	0.66	151.20	1.71	120.67	1.61	3.93	1.11	1.19	0.63	14.83	0.65	140.27	0.89	12.54	1.19	25.83	0.64	10.07
NSBI	8.05	0.98	4.72	0.97	84.22	0.95	74.50	0.99	4.07	1.14	1.94	1.02	24.11	1.06	158.65	1.00	15.26	0.98	21.15	0.78	9.89
PCBL	8.03	0.98	3.29	0.68	81.31	0.92	69.71	0.93	2.56	0.72	1.89	1.00	23.55	1.04	140.99	0.89	12.54	1.19	13.42	1.22	9.57
BOKL	7.07	0.86	5.06	1.04	76.77	0.87	69.46	0.93	3.02	0.85	1.55	0.82	21.90	0.97	171.48	1.08	15.07	0.99	14.16	1.16	9.56
Pravu	8.23	1.00	3.42	0.70	97.26	1.10	75.98	1.01	2.98	0.84	1.13	0.60	13.72	0.61	141.55	0.89	12.66	1.18	13.99	1.17	9.11
Sanima	8.00	0.97	2.75	0.56	79.18	0.90	68.66	0.91	2.94	0.83	1.69	0.89	21.17	0.93	134.31	0.85	12.91	1.16	16.11	1.02	9.03
SCB	8.01	0.97	5.89	1.21	67.39	0.76	46.15	0.61	3.21	0.90	2.07	1.09	25.88	1.14	173.46	1.10	23.68	0.63	27.70	0.59	9.02
NCC	4.68	0.57	2.86	0.59	63.33	0.72	55.01	0.73	1.62	0.46	1.07	0.56	22.91	1.01	161.23	1.02	11.38	1.32	8.55	1.92	8.90
SRBL	8.15	0.99	3.05	0.63	69.48	0.79	60.55	0.81	2.78	0.78	1.31	0.69	16.09	0.71	137.36	0.87	14.13	1.06	14.85	1.11	8.43
CZBL	8.03	0.98	2.77	0.57	61.48	0.70	57.95	0.77	2.09	0.59	1.41	0.74	17.53	0.77	134.46	0.85	15.48	0.97	13.97	1.18	8.11
MBL	8.06	0.98	2.19	0.45	72.75	0.82	64.37	0.86	2.64	0.74	1.21	0.64	15.03	0.66	127.17	0.80	15.60	0.96	14.51	1.13	8.05
LBL	8.22	1.00	2.53	0.52	67.74	0.77	62.00	0.83	2.28	0.64	1.17	0.61	14.19	0.63	130.73	0.83	12.54	1.19	18.54	0.89	7.90
KBL	7.16	0.87	3.16	0.65	69.65	0.79	62.74	0.84	2.00	0.56	1.00	0.53	13.98	0.62	144.15	0.91	13.93	1.08	16.74	0.98	7.82
NBB	8.09	0.98	3.47	0.71	47.98	0.54	42.40	0.56	1.91	0.54	1.11	0.58	13.70	0.60	142.88	0.90	14.37	1.04	15.48	1.06	7.54
Mega	10.29	1.25	2.11	0.43	62.96	0.71	56.40	0.75	2.30	0.65	1.05	0.55	10.18	0.45	120.48	0.76	18.71	0.80	17.39	0.94	7.30
JBNL	8.00	0.97	1.73	0.35	60.17	0.68	54.39	0.72	2.34	0.66	0.93	0.49	11.68	0.52	121.58	0.77	15.48	0.97	14.55	1.13	7.27
CCBL	8.06	0.98	1.46	0.30	61.32	0.69	54.99	0.73	1.83	0.52	0.88	0.46	10.86	0.48	118.08	0.75	16.22	0.92	17.31	0.95	6.78
CBL	8.00	0.97	1.41	0.29	40.01	0.45	39.46	0.53	1.37	0.39	0.65	0.34	8.06	0.36	117.61	0.74	20.65	0.73	19.73	0.83	5.62
Total	230.43		136.31		2,471.79		2,101.79		99.42
Average	8.23	1.00	4.87	1.00	88.28	1.00	75.06	1.00	3.55	1.00	1.90	1.00	22.66	1.00	158.32	1.00	14.98	1.03	16.43	1.08	10.07

टिप्पणाी तथा स्पष्टिकरण

नेपाल बैंकको प्रकाशित विवरणमा एफपिओको पूँजी र जगेडा काेषाकाे रकम समायोजन गरिएको छ । एनसिसिकाे पनि हकप्रदसँगै वितिय अनुपात फरक पर्ने भए पनि हकप्रदकाे रकम सुनिश्चित नभएकाे हुँदा त्यसलाइ समायाेजन गरिएकाे छैन् । यसले गर्दा कतिपय सूचक र प्राथमिकताकाे अाधारमा एनसिसि माथि भएता पनि थप जाेखिम विश्लेषण अावश्यक छ ।

अंकभार गणना गर्दा २८ बैंकहरुको औषत अवस्थाको आधारमा गणना गरी धेरै हुँदा राम्रो सूचकहरु जस्तो पूँजी, जगेडाकोष, निक्षेप, कर्जा तथा सापट, प्रतिशेयर आय, नेटवर्थमा औषतलाई १ मानि सो भन्दा बढीले १ मा थप घटीलाई १ बाट कम अंकभार दिइन्छ । यसरी सबैले प्राप्त अंकभारको कुल २८ हुनेछ भने राष्ट्रिय बाणिज्य बैंक सूचीकृत नहुँदा उसकाे पिइ समावेश हुँदैन ।

अर्कोतर्फ कम हुँदा राम्रो सूचकहरु पिई वा नियामकले तोकेको नजिक हुँदा राम्रो क्यापिटल एडक्विेसीमा औषतलाई १ माथि सो भन्दा कमलाई १ मा थप र घटीलाई १ बाट कम अंकभार दिइएको छ ।

चेतावनी प्रस्तुत प्राथमिकता अंकभारमा अाधारित हुँदा यही नै पुर्ण हाेइन र अाफ्नाे लगानीकाे स्राेत, जाेखिमवहन क्षमता, अपेक्षित प्रतिफलकाे अाधारमा किनबेचकाे निर्णय लिइनुपर्छ । यहाँ बैंकहरूकाे अवस्थालाइ अंकभारका अाधारमा प्राथमिकीकरणकाे प्रयास मात्र गरिएकाे हाे । यसैका अाधारमा किनबेच गरि हुने हानीनाेक्सानी र मुनाफामा मेराे हिस्सा वा जिम्मेवारी रहने छैन ।