Sunday, February 2, 2020

१९ फाइनान्स कम्पनीको यस्तो छ ५ वर्षको लाभांश इतिहास

27 Jan,2020

नेपाली पैसा
काठमाडौं : पछिल्लो समय फाइनान्स कम्पनीहरुको संख्या क्रमशः घट्दै गएको छ । अधिकांश फाइनान्स कम्पनीहरु वाणिज्य बैंक तथा विकास बैंकसँग एक्विजिसन (प्राप्ति) प्रक्रियामा गएका छन् । केहीको अझै जानेक्रम जारी छ । एकाध भने फाइनान्सहरु बीच नै मर्जर तथा एक्विजिसनमा गएको पनि देखिन्छ । केही फाइनान्स कम्पनीहरुले वाणिज्य बैंकसँग एक्विजिसन सम्पन्न गरेर एकीकृत कारोबार समेत गरिसकेका छन् । एक्विजिसन प्रक्रियामा रहेका कम्पनीको दोस्रो बजारमा सेयर कारोबार रोक्का रहेको छ । 

                      हेरौं, १९ फाइनान्स कम्पनीहरुको ५ वर्षे लाभांश इतिहास :

एक्विजिसन प्रक्रियामा रहेका समेत गरी हाल नेप्सेमा १९ फाइनान्स कम्पनीहरु सूचीकृत रहेका छन् । सूचीकृत फाइनान्स कम्पनीको ५ वर्षे लाभांश इतिहास हेर्ने हो भने खासै उत्साहजनक अवस्था देखिंदैन । यता, ६ वटा फाइनान्स कम्पनीहरुले भने ५ वर्षदेखि लगानीकर्तालाई कुनै पनि प्रतिफल दिएका छैनन् । लगानीकर्ताको रोजाईमा आकर्षक लाभांश दिने कम्पनीहरु पर्छन् । फाइनान्स कम्पनीको लाभांश आकर्षक नभएकै कारण दोस्रो बजारमा केहीको सेयर मूल्य आइपीओ भाउ भन्दा सस्तो छ । यस्तै, अधिकांश कम्पनीको सेयर मूल्य २ सय भन्दा मुनि रहेको देखिन्छ । 

Sunday, January 26, 2020

विकास बैंकहरुको ५ वर्षमा कसको लाभांश कति ? हेर्नुहोस् इतिहास

नेपाली पैसा
काठमाडौं : सूचीकृत संस्थाले आर्थिक वर्ष २०७५–०७६ को नाफाबाट लगानीकर्तालाई लाभांश प्रस्ताव गर्ने क्रम अझै जारी छ । विशेष गरी अधिकांश बिमा कम्पनीहरुको लाभांश घोषणा हुन बाँकी रहेको छ । चालु आर्थिक वर्ष सुरु भएको ६ महिना भित्रमा लाभांश घोषणा गरेर वार्षिक साधारण सभा गरिसक्नु पर्ने सामान्य नियामकीय प्रवधान भए पनि व्यवहारमा अहिलेसम्म यसले मूर्त रुप  लिन सकेको छैन । तथापि, अधिकांश बैंकहरुको भने साधारण सभा सम्पन्न भइसकेको छ । धेरैले नगद लाभांश खातामा पनि पठाइसकेका छन् ।
यसैबीच, नेप्सेमा सूचीकृत अधिकांश विकास बैंकहरुले पनि लाभांश प्रस्ताव गरेका छन् । केहीको भने लाभांश प्रस्ताव र साधारण सभा मिति तय हुन बाँकी रहेको देखिन्छ । विकास बैंकहरुको विगत ५ वर्ष यताको लाभांश दर हेर्ने हो भने पछिल्ला आर्थिक वर्षहरुमा नगद लाभांशलाई प्राथमिकता दिएको देखिन्छ । विशेषगरी, चुक्ता पुँजी वृद्धि निर्देशनपछि २ वर्षसम्म बोनस सेयर र त्यसपछि नगदमा जोड दिएको देखिन्छ । यस वर्षदेखि फेरि बोनस र नगद सन्तुलितरुपमा लाभांश आउने क्रम बढेको छ ।

                    हेरौं ५ वर्षयता कुन विकास बैंकले लगानीकर्तालाई कति लाभांश दिए :


पछिल्लो समय विकास बैंक वाणिज्य बैंकसँग मर्जर वा एक्विजिसन प्रक्रियामा जाने क्रम बढ्दो छ । कतिपय विकास बैंकहरु पनि एकआपसमा गाभिएका छन् । यहाँ सूचीकृत १८ विकास बैंकहरुको विगत ५ वर्ष यताको लाभांश इतिहास प्रस्तुत गरेका छौं । यसमध्ये पनि केही विकास बैंकहरु वाणिज्य बैंकसँग एक्विजिसनमा जान सहमतिपत्रमा हस्ताक्षर गरिसकेका छन् ।
# कामना र सेवा विकास बैंक एक आपसमा मर्जर भएपछि (आ.व २०७३÷७४) देखिको मात्र लाभांश समावेश ।
# भिबोर सोसाइटी डेभलपमेन्ट बैंक र लुम्बिनी फाइनान्स एन्ड लिजिङ कम्पनी एकआपसमा गाभिएपछिको लाभांश समावेश ।
#महालक्ष्मी विकास बैंक र यति डेभलपमेण्ट बैंक आपसमा गाभिएपछिको लाभांश समावेश ।

२७ वाणिज्य बैंकको ५ वर्षको लाभांश इतिहास, कसले कति दिए ?

नेपाली पैसा
 
काठमाडौं : सेयर बजारमा लगानी गर्नुपूर्व सम्बद्ध कम्पनीको वर्तमानसँगै विगत अवस्था र लाभांश इतिहास थाहा पाउन आवश्यक हुन्छ । किन भने कम्पनीहरुले विगतमा कुन अनुपातमा लाभांश वितरण गर्दै आएका थिए ? वृद्धि अनुपात कस्तो रह्यो लगायतका बारेमा जानकारी लिन सके भविष्यका बारेमा पनि आँकलन गर्न सजिलो हुन सक्छ । हुन त विगतकै आधारमा भविष्यको ठ्याक्कै अनुमान गर्न सकिंदैन । कतिपयले व्यापार रणनीति बदलेका हुन सक्छन् । कमजोर संस्था सबल बनिसकेको पनि हुन सक्छ ।

मर्ज तथा एक्विजिसन, पुँजी वृद्धि, व्यवस्थापन र सञ्चालक समितिमा आएको परिवर्तन लगायतका कारणले कुनै पनि कम्पनीको आगामी रणनीति, व्यापार विस्तार र लाभांश क्षमतामा अर्कै प्रभाव पार्न पनि सक्छ । यसर्थ, आम लगानीकर्ताले यी पक्षहरुमा पनि ध्यान दिन आवश्यक हुन्छ । तर यति हुँदाहुँदै पनि विगतको अध्ययन निकै आवश्यक हुन्छ । यसैक्रममा हामीले नेप्सेमा सूचीकृत वाणिज्य बैंकहरुले यस वर्ष र विगत वर्षहरुमा कसरी र कुन अनुपातमा लाभांश वितरण गरेका थिए भनेर प्रस्तुत गरेका छौं ।

तर अहिलेसम्म पनि सूचीकृत वाणिज्य बैंक मध्ये सेञ्चुरी कमर्सियल बैंकले भने लाभांश प्रस्ताव गरेको छैन । वाणिज्य बैंकको ५ वर्षको लाभांश दर हेर्ने हो भने बोनस र नगद दुवै दिएको पाइन्छ । तर पछिल्लो पुँजी वृद्धिपछि भने बैंकहरुले नगदमा जोड दिएका थिए । यस वर्षदेखि फेरि नगद र बोनस दुवै मिलाएर सन्तुलित हिसाबले लाभांश दिएका छन् । वाणिज्य बैंकको ५ वर्षको लाभांश इतिहास हेर्दा नेपाल राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०७२–०७३ को मौद्रिक नीतिमा २०७४ असार मसान्तभित्र न्यूनतम चुक्ता पुँजी ८ अर्ब हुनुपर्ने व्यवस्था गर्यो ।

यसअघि वाणिज्य बैंकको न्यूनतम चुक्ता पुँजी २ अर्ब रुपैयाँ तोकिएको थियो । त्यससता चुक्ता पुँजी वृद्धिको दबाबमा परेका वाणिज्य बैंकले २ वर्षसम्म बोनस सेयरलाई प्राथमिकता दिएका थिए । ८ अर्ब पुँजी पुर्याएपछि फेरि नगदमा जोड दिएको देखिन्छ । हेरौं ५ वर्षमा कुन वाणिज्य बैंकले लगानीकर्तालाई कति लाभांश दिए :



 
 
#जनता बैंक नेपाल केही समय पहिले ग्लोबल आइएमई बैंकसँग मर्जरमा गए पनि गत वर्षको नाफाबाट लगानीकर्तालाई लाभांश प्रस्ताव गरेकाले यहाँ समावेश छ ।